Rozemarijn - Rosmarinus officinalis

Rozemarijn is een harshoudende, aromatische, houtachtige struik met smalle, aromatische blaadjes en een overvloed aan bleekblauwe of paarsblauwe bloemen.

Het is een vaste tuinplant, maar kan niet zo goed tegen vorst.

Het is een van de veelzijdigste en bruikbaarste keukenkruiden in en om het huis. Het wordt geassocieerd met herinnering en wordt al eeuwenlang gebruikt om het geheugen te verbeteren.

Vindplaats

Rozemarijn is afkomstig van de noordelijke kusten van de Middellandse Zee, maar wordt tegenwoordig veel gekweekt in Frankrijk, Spanje, Portugal, Tunesië en Marokko en komt veel voor in tuinen.

Waarom de bloemen blauw zijn

Toen de maagd Maria naar Egypte vluchtte bood Rozemarijn beschutting. Ze rustte langs de weg tot er soldaten aankwamen. Maria zocht dekking onder de takken van een reusachtige rozemarijnstruik. De plant sprong hierop meteen in bloei, waarbij alle takken waren bedekt met geurende blauwe bloemen. Het was hetzelfde blauw als de mantel van Maria, die daardoor niet opviel! Vanaf die tijd bloeide de Rozemarijn met bleekblauwe bloemen, in plaats van de witte bloesem die zij eerst bezat.

Namen

Rosmarinus officinalis, rozemarijn, wierookkruid, roosmarijn, zeedauw.

De naam betekent dauw (ros) van de zee (marinus). Officinalis wil zeggen uit de apothekerswerkplaats en duidt op een vroegere erkenning als geneeskrachtig kruid.

Symboliek

Bij bruiloften en begrafenissen gold rozemarijn als symbool voor liefde en gelukkige herinneringen.

Waar rozemarijn thuis is,
Is de vrouw de baas des huizes.

Luchtzuiveraar

Vroeger werd rozemarijn verbrand om de lucht te zuiveren en de takken werden in de rechtszaal gestrooid als bescherming tegen gevangeniskoorts. Tijdens de pestperiode werd het kruid in de holle handvaten van wandelstokken gestopt en in halszakjes gedaan om er af en toe aan te ruiken als men door een verdacht gebied trok.

In Franse ziekenhuizen werd rozemarijn bij epidemieën gebrand om de lucht te ontsmetten.

In de keuken

Het aromatische blad bevordert het verteren van vette gerechten. Rozemarijn wordt van oudsher over gebraden lams- en varkensvlees gestrooid en wordt toegevoegd aan karbonades, duif, gehakt, paté en vullingen. Verwijder hele blaadjes voor het serveren. Een takje rozemarijn in olie maakt de olie langer houdbaar.

Geef zelfgebakken brood een bijzonder aroma door een takje rozemarijn tijdens het bakken in de oven te leggen.

Rozemarijn is ook heel geschikt om er een kwastje van te maken om te gebruiken bij de barbecue.

Etherische olie

De etherische olie wordt verkregen door waterdampdestillatie van de verse bloeiende toppen. Rozemarijnolie komt veel voor in shampoos en is een van de beste kruiden voor gezond haar.

Voeg 10 druppels etherische rozemarijnolie toe aan een eetlepel amandelolie en masseer daarmee pijnlijke spieren en gewrichten.

De olie bevat natuurlijke kamfer die het zenuwstelsel activeert. Het maakt helder en alert en helpt bij het opnemen van nieuwe informatie en om s morgens op gang te komen. Draag daarom net als de Griekse studenten vroeger kransen van rozemarijn in het haar of verdamp een paar druppels etherische olie in een brandertje.

Recept rozemarijnthee

Overgiet 1 theelepel rozemarijn met ¼ liter kokend water. Laat dit trekken en zeef na 20 minuten.

Drink 2-3 keer per dag een kopje bij slechte eetlust, lage bloeddruk en een slechte bloedcirculatie. Het is een middel voor ouderen om het zenuwstelsel en de spijsvertering te stimuleren en een goede gezondheid te behouden.

Recept voor reinigende haarspoeling

Overgiet 2 eetlepels rozemarijn met een halve liter kokend water. Laat dit 15 minuten trekken. Zeef het mengsel. Gebruik dit mengsel als haarspoeling na de wasbeurt.

Theemengsels

Rozemarijn kan aan heel veel theemengsels worden toegevoegd, het geeft een verfrissende smaak aan allerlei theeën.

Medicinaal gebruik

Rozemarijn stimuleert de bloedsomloop en werkt bloeddrukverhogend bij een lage bloeddruk. Daarom wordt het ingezet bij een slechte bloedsomloop, vaatkrampen, koude handen en voeten en lage bloeddruk. Rozemarijn bevordert de spijsvertering en helpt bij chronische galaandoeningen, slechte leverfunctie, hoofdpijn en migraine door lever- en galstoornissen, winderigheid, zwakke maag, maagdarmkrampen en gebrek aan eetlust.

Niet in grote doses gebruiken bij zwangerschap (wel als keukenkruid). Ook niet gebruiken bij epilepsie en ontstekingen van het maagdarmslijmvlies.

Rozemarijnolie wordt gebruikt om pijnlijke spieren mee te masseren en koude voeten te verwarmen.

Een bad met rozemarijn is stimulerend bij vermoeidheid, voor sporters en herstellenden.
Voeg 50 gram blad toe aan 1 liter kokend water en laat even doorkoken. Laat vervolgens, met de warmtebron uit, nog 30 minuten trekken met het deksel er op. Zeef het en voeg toe aan het badwater.

Planten van de maand

Meer planten

Reeds eerder verschenen in deze serie:

Naam	Latijnse naam
Akkervergeet-mij-nietje	Myosotis arvensis
Berk	Betula
Bernagie	Borago officinalis
Bosaardbei	Fragaria vesca
Brandnetel	Urtica dioica
Citroenmelisse	Melissa officinalis
Daslook	Allium ursinum
Duizendblad	Achillea millefolium
Echte Kamille	Matricaria recutita
Goudsbloem	Calendula officinalis
Grote Engelwortel	Angelica archangelica
Grote Klaproos	Papaver Rhoeas
Hemelsleutel	Sedum telephium
Hop	Humulus lupulus
Hulst	Ilex aquifolium
Jacobsladder	Polemonium caeruleum
Klein hoefblad	Tussilago farfara
Klimop	Hedera Helix
Lavendel	Lavandula angustifolia
Lievevrouwebedstro	Galium odoratum
Madelief	Bellis perennis
Madonnalelie	Lilium candidum
Maretak	Viscum Album L.
Meidoorn	Crataegus oxyacantha
Paardenbloem	Taraxacum officinale
Rozemarijn	Rosmarinus officinalis
Salie	Salvia officinalis
Sleutelbloem	Primula veris
Sneeuwklokje	Galanthus nivalis
Spar	Picea
St. Janskruid	Hypericum perforatum
Thuja	Thuja occidentalis
Toorts	Verbascum thapsus
Vlier	Sambucus nigra
Walnoot	Juglans regia

Oikos

Onder deze naam produceren en verkopen we een hele lijn bad- en massageoliën, douchecrèmes, etherische oliën, eerste hulp producten en tincturen. Vanwege hun bijzondere kwaliteit zijn deze producten inmiddels een begrip.

De producten worden verkocht in onze eigen biologische winkel op het terrein en in onze webshop.

Bezoek onze webshop