Klimop - Hedera helix

Herkomst en vindplaats

Klimop groeit van nature in de kalkrijke bossen van Europa. Hij verspreidde zich over Noord-Afrika en West-Azië. Nu is de klimop ook ingeburgerd in Noord-Amerika.
Er worden enkele honderden verschillende soorten gekweekt, met afwijkend blad.
De gewone klimop is vooral aan te treffen in bossen, langs hagen, op rotsen, muren, houtwallen en ruïnes.
Klimop groeide veel tegen huizen, kastelen en schuttingen. Doordat een groot deel van deze gebouwen zijn gerestaureerd werd de klimop er van af getrokken. Het werd niet teruggeplant omdat het schade toebrengt aan bakstenen muren.

Ondanks dat het voegwerk wordt aangetast, zijn er ook mensen die van mening zijn dat het juist nuttig is om klimop tegen een gevel te laten groeien. Zij zeggen dat alleen oude brokkelige muren - waarvan de voegen al zijn aangetast - schade ondervinden van klimop. De plant beschermt tegen weer en wind en is een prima windkering. Hij zorgt voor een besparing op de stookkosten en hij biedt aan veel vogels een nestgelegenheid.

Bacchus

De druif en klimop lijken op elkaar. De bessentrosjes van de klimop lijken op druiventrosjes. Vroeger werden de druif en de klimop als elkaars tegenpolen gezien.
Bacchus (de god van de vruchtbaarheid en de wijn in de Romeinse mythologie) en Dionysos (hij werd door de Grieken vereerd als de god van de wijn) werden steeds met een klimopkrans afgebeeld. Men dacht dat klimop dronkenschap kon tegengaan.

Vroeger zei men dat het gevaarlijk was om onder een klimop te gaan slapen. De ziel kon dan langs de klimop naar de hemel klimmen en men werd nooit meer wakker.

Geneeskundig gebruik

• Vroeger werd klimopthee gedronken bij neuralgische en reumatische pijnen, bronchitis, kinkhoest en slijmvliesontstekingen.
• Plinius de Oudere raadde klimop aan bij beten van bijen en spinnen, bij wormen, hoofdpijn, miltaandoeningen en om vocht af te drijven.
• Dodoens adviseerde klimop lokaal aan te brengen bij wonden, verzweringen en brandwonden en hoofdpijn.
• Babys die last hadden van berg of krentenbaard kregen een mutsje van klimop.
• De Osage indianen bonden vroeger fijngemaakte klimopbladeren op likdoorns en eeltplekken, later weekten ze de klimopbladeren eerst in azijn en legden de doorweekte bladeren op de plekken.

Tegenwoordig wordt het inwendig gebruik van klimop sterk afgeraden; klimop bevat hederine, dat rode bloedlichaampjes afbreekt.

De belangrijkste eigenschappen zijn: huidprikkelend, doorbloedingverhogend, bloedvatverwijdend, bloedsomloopbevorderend, ontzwellend, (zenuw)pijnstillend, antibacterieel, schimmelwerend, ontstekingswerend, wondhelend, antiseptisch en antiparasitair.

• Uitwendig kunnen de bladeren heel goed gebruikt worden. De bladeren hebben een kalmerend effect op het perifere zenuwstelsel. Ze zijn dan ook geschikt bij reuma, pijnlijke en opgezette benen, zenuwontsteking en ischias.
• Gewassen en gekneusde klimopbladeren kunnen op pijnlijke plekken worden gelegd die worden veroorzaakt door zonnebrand.
• Een pap van een kwart fijngehakte bladeren en driekwart lijnzaadmeel wordt gebruikt op brandwonden, wonden, zonnebrand, etterende wonden, reumatische pijnen, rugpijn, zenuwpijnen en cellulitis.